Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), İstanbul Üniversitesi (İÜ), Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ), Orta Doğu Teknik Üniversitesinin (ODTÜ) yanı sıra Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı, TÜBİTAK ile Bulgaristan, İtalya ve Şili kutup araştırmacıları 26 Haziran’da başlanan sefer kapsamında 16 proje yürütüyor. Sefer kapsamında özellikle küresel iklim değişikliğinin hızlı sonuçlarına dair net veriler sunulması amaçlanıyor.
Arktik Okyanusu’nu ve Kuzey Kutbu’nu da barındıran Arktik Bölge, 9’u kara olmak üzere 27 milyon kilometrekarelik alana yayılıyor. Küresel iklim değişikliğinin sonuçlarının dünya üzerinde en net okunduğu alanlardan olan Arktik Bölge’de azalan deniz buzları, ekosistemi değiştirerek deniz yaşamını etkiliyor. Arktik Bölge yeni deniz yollarının açılmasıyla birlikte deniz ticareti için de büyük önem taşıyor. Araştırma yapan ülkeler, Arktik Bölge’de yer alan Norveç’e bağlı Svalbard Takımadaları’nda yer alan bilim istasyonlarında çalışmalarını gerçekleştirip düzenlenen deniz seferleriyle bölgenin değişimini takip ediyor.
Türkiye de her iki kutup bölgesinde destek olduğu bilimsel çalışmalarla dünya literatürüne katkı sunmaya devam ediyor.
CANLI YAŞAMI ARAŞTIRILIYOR
Koordinatörlüğünü Prof. Dr. Burcu Özsoy, liderliğini Prof. Dr. Ersan Başar’ın sürdürdüğü 4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi kapsamında; deniz suyu, sediman, plankton ve mikroplastik örneklerle birlikte atmosferik, meteorolojik veriler, okyanusa dair fiziksel parametreler toplanıyor, uydu verilerinin de yardımıyla uzaktan algılama çalışmalarının yer doğrulaması gerçekleştiriliyor. Ayrıca İtalya Kutup Bilim Enstitüsü ile ortak yürütülen bilimsel çalışmalar kapsamında 3 farklı proje için örneklemelerin Türk bilim insanları tarafından gerçekleştirilmesi İtalya’ya ait Svalbard’da bulunan Dirigibile Bilim istasyonuna teslim edilmesi için çalışmalar sürüyor.
Çalışmada, az yıllık deniz buzlarından numuneler alınıyor, soğuktaki canlı yaşamı ve enzim üretkenlikleri inceleniyor. Örnekleme istasyonlarında direkt veya plankton ağları ile temin edilen deniz suları ile DNA, mikroplastik, plankton, pigment gibi deniz yaşamı ve yoğunluğu araştırılıyor. Gemi üzerine kurulan Otomatik Meteoroloji İstasyonu ile birlikte sefer rotası üzerindeki sıcaklık, güneşlenme şiddeti, nem, deniz suyu sıcaklığı ve rüzgar verileri kayda alınırken, yine gemi üzerine kurulan uydu sistemleri ile birlikte atmosferdeki radyasyon yayılımı ve uydu sinyal sistemleri hakkında çalışmalar yürütülüyor.
NUMUNELER LABORATUVARLARDA İNCELENECEK
TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleştirilen Ulusal Kutup Araştırmaları kapsamında Arktik Bölge’ye ve Antarktika’ya düzenlenen 4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi 25 Temmuz’da son bulacak. Elde edilen numuneler içerisinde depolanan sanal veriler haricinde, çalışılacağı alana göre dondurulmuş, filtreden geçirilmiş veya ham olarak saklanan örnekler Türkiye’ye getirildikten sonra DEÜ, İTÜ, İÜ, İTÜ, KTÜ,ODTÜ ve TÜBİTAK MAM laboratuvarlarında incelenecek.
